Ai ในมุมที่แตกต่าง เพื่อนแท้ หรือ แค่ความวิปริตในยุคสุดท้าย

ผมเห็นโพสต์หนึ่งในเฟสบุค ซึ่งเป็นกลุ่มสาธารณะและเปิดเผย และเป็นประเด็นที่น่าสนใจในโลกยุคใหม่ที่มีการใช้ Ai มากขึ้น

ฟังเป็นเสียงแทน

Link Verify youtu.be/H9xUPtjN1K0...

เรื่องนี้มันเริ่มมาจากคุณ Off Chanchana Sornsoontorn ที่ออกมาแชร์ความกังวลในกลุ่ม Facebook "ชุมชนแชทจีพีไทย" ครับ ว่าเดี๋ยวนี้คนใช้ AI เพื่อให้มันมายืนยันความคิดความรู้สึกของตัวเองเฉยๆ ซึ่งคุณ Off มองว่ามันเป็น "ความวิปริต" และอาจจะแย่ต่อสุขภาพจิต โดยเฉพาะคนที่มีภาวะซึมเศร้า

แต่ก็มีคนเห็นต่างนะ อย่างคุณ Narinphat Liamprawat กับคุณ Pakin Thanasarakit ก็มองเรื่องสิทธิส่วนบุคคลในการเลือกใช้ชีวิตและวิธีพัฒนาตัวเอง ส่วนคุณ Khacharaj Waree ก็ให้ข้อมูลเพิ่มเรื่องความต่างระหว่างภาวะซึมเศร้ากับโรคซึมเศร้า และการรักษาทางการแพทย์

ทีนี้มาดูประเด็นย่อยๆ ที่เขาคุยกันครับ:

ประเด็นย่อยที่ 1: AI ใช้เพื่อ "เห็นด้วยกับฉัน" หรือ "ช่วยฉันมองตัวเอง"?

• คุณ Off (ผู้เริ่มโพสต์): เป็นห่วงว่าคนจะใช้ AI แค่ให้มันมา "อวย" หรือเห็นด้วยกับเรา โดยเฉพาะเวลาที่คิดลบๆ เหมือนเป็นการเสพติด "ยาเอนโดรฟิน" ชั่วครั้งชั่วคราว เขาอยากให้ใช้ AI เป็นเครื่องมือ "ช่วยส่องกระจกให้ตัวเอง" ถาม AI ว่า "จริงๆ ฉันรู้สึกยังไง? มีอะไรที่ฉันมองข้ามไปในความคิดตัวเองบ้าง?" ไม่ใช่แค่ "AI จ๋า เห็นด้วยกับฉันไหมว่าฉันมันแย่" หรือ "AI จ๋า ชมฉันหน่อย"
• คุณ Off อ้างถึง Carl Jung ด้วยว่า การจะ "ตื่นรู้" ได้ มันไม่ใช่แค่ฝันถึงแสงสว่าง แต่ต้องกล้าเผชิญหน้ากับ "ด้านมืดในใจ" หรือ "Shadow" ของตัวเอง ถึงจะเติบโตและหลุดจากภาวะซึมเศร้าได้

ประเด็นย่อยที่ 2: สิทธิส่วนบุคคล vs. การพัฒนาปัญญา

• คุณ Narinphat Liamprawat: ออกมาเบรกว่า "เฮ้ย! มันเป็นสิทธิของแต่ละคนนะที่จะเลือกใช้ชีวิตยังไงก็ได้" คนมีปัญญาก็จะไม่ไปก้าวก่ายคนอื่น การพัฒนาตัวเองมันเป็นเรื่องส่วนตัวสุดๆ ปล่อยให้เขาเลือกทางของเขาเถอะ
• คุณ Pakin Thanasarakit: ก็แย้งคุณ Narinphat ว่า การไม่ยอมรับเหตุผลคนอื่นมันไม่ใช่เรื่องปัญญาอย่างเดียว แต่เป็นเรื่อง "มารยาทและความเหมาะสม" ด้วยซ้ำ การพัฒนาปัญญาจริงๆ มันต้องมาจากการ "ตั้งคำถาม แลกเปลี่ยน ถกเถียง เรียนรู้" จากหลายๆ มุมมอง ไม่ใช่ปิดกั้น

ประเด็นย่อยที่ 3: "ภาวะซึมเศร้า" กับ "โรคซึมเศร้า" และบทบาทหมอกับยา

• คุณ Khacharaj Waree: ให้ข้อมูลสำคัญมาก คือต้องแยกให้ออกระหว่าง "โรคซึมเศร้า" ที่เกิดจากสารเคมีในสมองไม่สมดุล อันนี้ต้องให้หมอวินิจฉัยและรักษาด้วยยาเป็นหลัก กับ "ภาวะซึมเศร้า" ที่อาจจะมาจากเรื่องเครียดๆ ในชีวิต เช่น ไม่ได้รับการยอมรับ ปัญหาครอบครัว อันนี้ปรึกษานักจิตวิทยาได้
• คุณ Khacharaj ย้ำว่าหมอเท่านั้นที่วินิจฉัยได้ และถ้าเป็นโรคทางจิตเวชจริงๆ "ยาคือจำเป็น" เหมือนคนเป็นโรคกระเพาะก็ต้องกินยาลดกรด (ถ้าเป็นหนักๆ ถึงขั้น "ดิ่ง" เขาบอกว่า "สิ่งที่ช่วยได้อย่างเดียวคือยา ยาเม็ดเดียวจริง ๆ")
• และยังเตือนด้วยว่า AI อาจช่วยคนเครียดๆ ที่ยังไม่เป็นโรคได้ แต่ถ้าใช้จน "ติด" การได้รับการปลอบประโลมจาก AI (เพราะมันหลั่งโดพามีน) ก็อาจจะทำให้หนีปัญหาจริงในชีวิตไปเลย
• คุณ Off (ผู้เริ่มโพสต์): ก็ยังสงสัยว่าโรคซึมเศร้ามันเกิดจากสารเคมีในสมองอย่างเดียวจริงเหรอ? เขากลัวว่าความคิดแบบนี้จะทำให้คนป่วยรู้สึกเหมือนเป็น "เหยื่อ" โดยไม่คิดจะแก้ปัญหาด้วยตัวเอง คุณ Off ยืนยันว่าการ "มองลึกเข้าไปในใจตัวเอง" (self-reflection) และแก้ปมขัดแย้งในใจมันสำคัญมาก และควรลองวิธีอื่นๆ ดูก่อนจะพึ่งยาอย่างเดียว โดยอ้างถึงหลักจิตวิทยาของ Jung อีกครั้ง และยังพูดทำนองว่า "อย่าเพิ่งหาข้ออ้าง หาทางรักษาดีกว่า ลองให้หมดเท่าที่ทำได้"

สรุปส่งท้ายและข้อคิดจากเรื่องนี้:

การใช้ AI กับสุขภาพจิตเป็นเรื่องที่ยังต้องคุยกันอีกเยอะ มีหลายมุมมองมากๆ ครับ มีทั้งฝั่งที่เตือนว่าอย่าใช้ AI แค่ให้มันมายืนยันความรู้สึกตัวเอง เพราะจะหนีปัญหาจริง และอาจแย่ลงในระยะยาว กับ อีกฝั่งที่มองว่ามันเป็นสิทธิส่วนบุคคล และให้ความสำคัญกับการรักษาทางการแพทย์สำหรับโรคจริงๆ

สิ่งที่ชัดเจน คือ เราต้องเข้าใจความต่างระหว่างอารมณ์เศร้าทั่วไปกับโรคซึมเศร้าจริงๆ และต้องคิดให้รอบคอบว่าจะใช้ AI ยังไงไม่ให้เกิดโทษ ประเด็นสำคัญคือการหา "ต้นตอ" ของปัญหาจริงๆ ไม่ใช่แค่หาอะไรมา "กลบ" อาการชั่วคราว และต้องดูว่าวิธีไหนที่เหมาะกับใคร ไม่ว่าจะเป็นการคุยกับตัวเองมากๆ (self-reflection) หรือ การใช้ยาตามที่หมอแนะนำ

ลิงค์เพื่ออ่านโพสต์ต้นเรื่องครับ

Link Verify faceb.....